Mikroelementy w diecie
W ostatnim dwudziestoleciu żywieniowcy we wszystkich krajach coraz więcej uwagi poświęcają biopierwiastkom, nazywając je wprost pierwiastkami życia. Składniki mineralne (pierwiastki i nieorganiczne ich połączenia), stanowiące zaledwie około 4% ciężaru naszego ciała, utrzymują na przykład ciśnienie osmotyczne, wchodzą w skład wielu enzymów bądź powodują ich zwiększoną aktywność. Uczestniczą więc pośrednio lub bezpośrednio w licznych reakcjach biochemicznych. Nie odgrywając zatem roli energotwórczej, sterują — najogólniej mówiąc — przemianą materii.A zatem ich niedobór lub nadmiar musi wywierać niekorzystny wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie. Pierwiastki, które znajdujemy w naszym organizmie w większych ilościach, takie jak: tlen, węgiel, sód, potas, wapń, chlor, wodór nazywamy makroelementami; pierwiastki występujące w ilościach 2 nśladowych (od 10~ do 10~ %), np. złoto, srebro, ind, miedź, cynk, mangan, wolfram, platyna — to mikroelementy.
Żelazo (Fe)
Połowa żelaza, które zawiera nasz organizm, znajduje się w he¬moglobinie krwi, a więc z powodu niedoboru Fe cierpi przede wszystkim proces tworzenia krwi. Pierwszym objawem niedoboru żelaza, a często i anemii, jest ustawiczne nieuzasadnione ogólne zmęczenie.
Dorosły człowiek potrzebuje w ciągu doby około 15 mg żelaza.
Miedź (Cu)
Miedź potrzebna jest organizmowi podobnie jak żelazo. W procesie tworzenia krwi żelazo jest w jej obecności lepiej przyswajane. Miedź jest też konieczna do sprawnego działania niektórych enzymów oksydoredukcyjnych. W ciągu doby każdy z nas potrzebuje 2—3 mg miedzi.
Oto,podana w przybliżeniu, zawartość Cu (w mg) w 1 kg suchej masy niektórych produktów spożywczych:
- szpinak — 70
- sałata — 40
- owies — 20
- ziemniaki — 18
Dużo miedzi zawiera też wątroba wołowa i wieprzowa. W procesach wytwarzania krwi, obok żelaza i miedzi, ważną rolę odgrywa kobalt oraz mangan. Ten ostatni biopierwiastek łagodzi ponadto toksyczne właściwości wielu związków.
Magnez (Mg)
Magnez, podobnie jak wapń, spotykamy przede wszystkim we krwi, mięśniach i kościach. Pierwiastek ten ma swój ważny udział w pracy mięśni i systemu nerwowego, a jego niedobór powodować może wiele bardzo przykrych objawów, między innymi: drętwienie kończyn, skurcze mięśni, nadmierne wypadanie włosów, łamliwość paznokci, zawroty głowy, arytmię serca, bezsenność, poranne zmęczenie, różnego rodzaju „wędrujące" bóle. Dla utrzymania dobrejkondycji fizycznej potrzeba nam według różnych źródeł od 400 do 700 mg magnezu na dobę.
Cynk (Zn)
Cynk koncentruje się przede wszystkim w mięśniach, wątrobie i nerkach. Jest niezbędny do prawidłowej przemiany białkowej i węglowodanowej, w procesach wzrostu i rozwoju całego organizmu. Przy niedoborze tego minerału następuje zachwianie metabolizmu, zmniejsza się możliwość przyswajania żelaza. Dorosły człowiek potrzebuje w ciągu doby minimum 20 mg cynku.
Komentarze